1832 ðii aarambhavuu koolbruuk maayim suuþraya lákaa poLoven ivaþ kiriima
(lákaavee paarlimeenþu manþriin/manþriNiingee avaðhaanaya piNisa liyanu labana zaasþriiya lipi peLaka 2 kotasa)
1 kotasa: sambanðhan mahaþaa illana "okkoma ekaþuvenna puLuvan hoÐa þiinðuva"
mema lipi maalaavee praþhama kotasen apa saLakaa bæluvee 1832 ðii koolbruuk komisama visin ðivayinee bhuugoola viðyaavata haa iþihaasayata patahæniva yamin rata kûþima palaaþ pahakata beðiimaþ, inpasuva þavaþ palaaþ haþarak iita pææssiimaþ, mee maayim suuþraya venas kiriimata hoo ehi suðusu-nusuðusu bava saLakaa bæliimata 1948 n pasuvavaþ kaageevaþ avaðhaanaya yomu noviimaþ ya (1960 ðazakaya agaðii evakata þibuu indastriyal divelopmant bood ekee saamaanyaaðhikaariiva siti lákaa sivil seevayee lænarool mahaþaa mee gæna paryeexaNa paþrikaavak piLiyela kalaaya kiyaa maa asaa æþa. 1987 ðii mee sambanðhayen muðriþa racanaavak praþhama varata prasiððhavuuyee anuraaðhapura ðisþrikkayen síhala maaðhyayen peeraaðeNiya vizva viðyaalayata gos bhuugoola viðyaa mahaacaaryavarayekuvuu sii em maððumabaNdaara gen ya).
jala paalanaya haa kaLamaNaakaraNaya sambanðha rajayee ðepaarþameenþu haa raajya sásþhaa bohoo þibuNu bavaða mehiðii amaþaka kala nohæka. ee kesee veþaþ koolbruuk suuþraya venas kiriimata yoojanaa aavee zaasþriiya hoo viðyaaþmaka ázayakin nova ðeezapaalana uvamanaavak vazayeni. 1920 gaNan valaðii oksfard sita pæmiNi baNdaaranaayaka mahaþaa lákaava pahaþarata síhala, udarata síhala haa ðemaLa kaþaakarana vazayen pedaral kotas þunakata beðannata yoojanaa kaLee ratee iþihaasaya haa bhuugoola viðyaava noðaþ þaruNayeku nisaaya. ohuþ, dii es seenaanaayaka mahaþaaþ udarata raðala pavul valin kasaaÐa bæÐa gæniimaþ samaGa mee yoojanaavee paðanamama næþiva giyeeya. ohu visin pasu kaalayaka ðivayinee aganuvara anuraaðhapurayata genayaamee aðahasak ðæruu bava væðagaþ vannee, 1869 aga suuvas kænææl eka vivûþa viimaþ samaGa 1870 gaNan vala gaallee sita koLaBata paalana katayuþu maaruviimaþ eþæn sita koLaBata kiri, apita kækiri nam kriyaavaliya, koLaBa kramaya (kalambu pæradayim) eka þaðinma ðiyaþvuu nisaaya. hæma aþinma "ðiyuNu" koLaBak haa "noðiyuNu" pasubim yanuven lákaaval ðekak bihiviya. ðæn 2015 ðii miigamuvee sita beeruvalata megaa koLaBak haðannata yaþaþ, gamata yææma, gama naGaa situviima hæma ðeezapaalana pakxayakma japa kala manþarayak viya.
1832 paLaaþ paha, pasuva paLaaþ navayak vuuyee koLaBa sita nova mul palaaþ pahee ðisaapaþi kacceeriyee sita þibuNu ðura nisaaya. mee palaaþ valata pahalin þibuuNee palaaþa beðuu ðisþrikkaya. mææþakaðii gampaha haa kilinocciya mesee bihiviya. basnaahira palaaþee koLaBa haa kaLuþara ðisþrik ðeken koLaBa ðekata kadaa gampaha ðisþrikkaya saðana laðii. mehiðii koolbruuk suuþraya eseema pævaþina. 1987 ðii jee aar jayavarðhana kramaya maGin palaaþ navaya palaaþ atakata adu vuuyee uþuru haa næGenahira palaaþ ðeka ek kala nisaaya. esee vuvaþ koolbruuk suuþrayee palaaþ maayim sæðiimee paðanamee venasak noviiya.
ema paðanama kûþima paðanamak vuvaþ, mæleesiyaavee bhuumi puþra vyaapaaraya nisaa, mæleesiyaavee upannaþ, lákaavata sákramaNaya vuu celvanaayagam mahaþaa, uþuree yaapanaya kotasee haa næGenahira muhuðubada þiirayee eekaraaziiva siti ðemaLa kaþaakarana janagahanaya anuva yamin ee palaaþ ðeka lákaavee ðemaLa nijabhuumiya yayi ðeezapaalana upaaya maargayak ðiyaþ kala anðama ohugee ðuvagee sæmiyaavuu jayaraþnam vilsan visin maamaNdiyagee ðeezapaalana jiiviþa kaþaava gæna 1994 ðii liyaa æþi poþee udin haa yatin penvaa ðee. vanniyee his idamvala ðakuNu inðiyaaven malabaar janayaa genvaa paðíci karaviimee briþaanya sælæsmaþ, næGenahira muhuðu þiirayen obbata godabimee ðemaLa hoo muslim janayaa paðíciviimaþ væLækvuuyee ænoopilis mæleeriyaa maðuruvaa bava mee praðeezavala puraaNa síhala gam gæna æþi ígriisi sivil nilaðhaariingee vaarþaa kiyavaa paryeexaNa kala bhuugoola viðyaa maahaacaarya jii ec piiris penvaa ðee. mehiðii saÐahan kaLayuþu þavaþ væðagaþ ðeyak nam 1800 gaNan valaðiiþ ígriisi paalakayin ðravida janayaa hæÐinvuuyee malabaar (ðakuNu inðiyaavee malabaar, keeraLa) kiyaa bavaya. ðemaLa kiyana nama ðravidayinta læbuNee síhala mahaavázayee ðamiLa yana vacanayeni. kalin mædraas provins mææþakaðii tæmil naadvii æþþee eseeya.
ziraaNi baNdaaranaayaka mæþiNiya nadukaaravariyak viimata pera avaðhiyeeðii æya visin liyana laða lákaava praðeeza pahakata hoo hayakata beðannata kala yoojanaavak mama ðæka æþþemi. mona paðanama yataþee esee beðanavaaða kiyaa saakaccaa karannata þaram lákaavee iþihaasaya hoo bhuugoola viðyaava gæna sææhena ðænumak æyata þibuNaa yayi mama nosiþami. ðæn aLuþinma, maaðuLuvaavee soobhiþa himiyan poðu apeekxakayaa lesa mulinma yoojanaa kala kumaar deevid lákaava praðeeza pahakata beðiimata yoojanaa kara æþa (ða sandee ayiland, sæpþæmbar 13, 2015). esee beðiima saÐahaa mee maaksvaaðii viðuli íjineeruvarayaa visinða kisima viðyaaþmaka paðanamak iðiripaþ kara næþa. (1) uþuru palaaþa haa næGenahira palaaþen kotasak (næxanal kvescan hevaþ þamangeema kiyaa venama eekakayak labaagæniimata ðemaLa janayaata æþi aazaava sapuraaliimata) (2) ðakuNu palaaþa haa raþnapura, monaraagala ðisþrikka (3) maðhyama palaaþa haa baðulla, kæægalla ðisþrikka (4) uþuru mæða haa vayaBa palaaþ ðeka haa (5) basnaahira palaaþa yanuveni. mehiðii þrikuNaamala varaayata karana ðee gæna haa muslim janayaata inðiyaavee pondiceri modalaya men yamak karanavaaða yana kaaraNaa ðekakða ohu maþu karayi.
kumaar deevidgee yoojanaavee muulika þarkaya vanuyee "jaaþika praznaya" visaÐiya hækkee ðemaLa janayaata venamama kotasak ðiimen bavaya. mee muulika aramuNa ixta karagæniima saÐahaa ohu koolbruuk suuþrayama yoðaa ganimin rata kotas pahakata kæbali karayi. haamuðuruvaru (boðu bala seenaava?) ðeezapaalanayata enavaata viruððhavuu maaksvaaðiin haa ðhanavaþ krisþiyaaniin gen kenek vuu ohu soobhiþa haamuðuruvangee sivuree ellunaa men (æmerikaanu þaanaapaþinii micel sisanða atapirikara rægena naaga vihaarayata giyaaya), mee kaaraNayeeðiiða ohu hemin siiruvee lissaa yææmak karayi. ee næGenahira palaaþata karannee kumakða yana praznayeeðiiya. ohu kiyana "ðemaLa" palaaþata ekaþu karana næGenahira palaaþee kotasa kumakða? eya þrikuNaamaLaya, madakalapuva, ampaara yana ðisþrikvala mona kotasða yanna gæna ohu nihaDaya. æþþavazayenma balanavaa nam ohu kara þibennee, lákaavee iþiri kotasa haþarakata kadaa paraNa iilam siþiyama nævaþa iðiripaþ kiriimaya!
kumaargee mee yoojanaava 1990 haa 2000s gaNan vala canðrikaa mæþiNiyagee niilan-jii el pækeej diils sihiyata gena eyi. yuniyan of riijans yanuven pedaral kramayak ovun þiðenaagee vyavasþhaa ketumpaþ valin iðiripaþ karaNa laðii. praðeeza gaNana haþak hoo atakðæyi mata maþaka næþa. eka ðeyak nam mata maþakaya. eya nam ee kaalayee ekata ekaþukara þibuu uþuru næGenahira palaaþ ðeka æþulaþa síhala hoo muslim eekaka æþikaranavaata niilan þirucelvam ekahelaama viruððhavuu bavaya. pondiceri modal kiyannee tæmil naad þula æþi svaaðhiina eekaka kihipayataya. pondiceri in ekaki. uþuru næGenahira monoo ðemaLa kalaapaya þula svaaðhiina síhala haa muslim suLu kalaapa æþi kiriima nisaa kaavun kæævaa væni hil sahiþa siþiyamak æþivana bava ohugee aðahasa viya. mema kaþaava kumaar deevid ðannee næþæyi mama nosiþami. pækeej diil ða koolbruuk suuþraya eheta meheta þallu kiriimak pamaNak misa kisi zaasþriiya hoo viðyaaþmaka paðanamakin þora viya. ðeezapaalakayin visin þamangee vaasiyata atavannata sæðuu huta patayak misa, eya aduma þaramin eka ratak þula rataval ðekak hoo þunak bihiviimata æþi avakaazaya lop karannakvaþ noviiya.
hiþuvakkaara koolbruuk palaaþ navaya ivaþ kalayuþþee ee venuvata viðyaaþmaka paðanamakin yuþ praðeeza beðiimak lákaa poLovata aaðeeza kiriimakin misa, koolbruuk saami vatee kærakiimen novee. mema aLuþ beðiima maGin, kumaar deevid illana aakaarayee ðemaLa janayaagee aazaavataða ida læbenavaa nam eya kaðimaya. namuþ ohu kiyana anðamee maayim sahiþa palaaþ pahak saðannee ee aazaava ixta kara ðennee keseeða yanna muulika karagena nam ee aramuNa þarayeema praþikxeepa kala yuþuya. apee aramuNa viyayuþþee mee lipi maalaavee palaveni kotasee aga saÐahan kalaavuu praznavalataða visaÐum sæpayena haa síhala-ðemaLa ðeezapaalana naayakayingee bala þanhaa gætumata visaÐum sæpayena poLova beðiimee kramayak soyaa gæniimaya. lákaavee ðemaLa janayaa venama ratak hoo venama praðeezayak illannee næþa. eya maþukara ahísaka ðemaLa minisun kulappu karamin væjaBennee ðemaLa ðeezapaalakayin aþlossak ya.
1920 gaNan vana vita koLaBa ðemaLa ðeezapaalakayinta penii giya karuNak nam vædikal nogos koLaBa naayaka/paalaka putu valin þaman þalluvii yana nisaa, koLaBa venuvata yaapanayee þamantaða naayakakam labaagaþahæki magak paaðaa gaþayuþuvana bavaya. mee nisaa ovun asaaðhaaraNa lesa síhala-ðemaLa gætumak mavaa gaþþeeya. esee næþnam anuraaðhapurayee pæraNi naGaraya aarakxaa kiriimata aaNduven yam suLu muðalak væyakiriima ðemaLa janayaata venaskam kiriimak lesa mee ðemaLa ðeezapaalakayin soolbari komisamata mæsivili karayiða? avaasanaava nam koLaBa váka síhala naayakayin, ovunta eya vavaa gannata ida prasþhaa salasaa ðiimaya. poroven (kaalaþuvakkuven) kæpiya yuþu gahak vavaaðiimaya. ee maðivaata aða þibena puðumaya nam meevaata visaÐumak apee æs iðiripitama þibiyaðii eya noðækkaa see ðeezapaalakayin hæsiriimaya. maa visin mee visaÐum kramaya anþarjaalaya ossee lookayata iðiripaþ kala vita kisiðu ðemaLa puðgalayek iita viruððhava maa samaGa þarka nokala aþara, iita viruððhavuuyee ratee aiþihaasika nama vuu síhalee yannee þeeruma varaðavaa vatahaagaþ ugra síhalayin aþalossak pamaNaya.
kumaar deevid visin ðæn kiyannee kumaar ponnambalam visin kalakata pera kiyaa siti tæmils hææv æspireezans (ðemaLa janayaata ovungee abhilaaza æþa) yana kaþaavamaya. abhilaaza yanu poðu aazaaya. ayiþivaasikam yanu puðgalika aazaaya. yam jana vargayakagee poðu aazaa, þavaþ jaaþiyakagee poðu aazaa samaGa gætiima bohoo vita siðuvannaki. uðaaharaNayak vazayen yuroopaa ságamayata æþulviimata balavaþ poðu aazaavak þurkiyata æþa. eheþ yuroopaa ságamaya suðu krisþiyaani eekakayak lesa þabaa gæniimee poðu aazaavak prázayata æþa. mee nisaa apa visin kala yuþþee kumaarlaagee poðu aazaa saÐahaa saþyaya vikûþi kiriima hoo aviðyaa pasu pasa yææma (ratee jana sákhyaa viðyaava hoo bhuugoola viðyaavata patahæniva kriyaa kiriima) hoo koolbruukgen ratata vuna varaðata pælæsþara ðæmiima hoo nova, buððhaagamee maðhyama praþipaðaava haa ee saÐahaa batahira rataval bhaaviþaakaraNa riisanabalnas nam riiþiya anugamanaya kiriimaya. meya apa kala yuþþee saamaanyayen haa svaabhaavikava minisaagee kriyaa paþhaya siimavana vana gama, nagaraya, tavuma yana kudaa praðeeza (hiyuman skeel) valin eya aarambha kiriimeni.
mee saÐahaa mulinma apa vimasaa bæliya yuþþee lákaavee janagahaNa vyaapþiya penvana siþiyamaya. janagahaNaya asama lesa visirii æþa. nagara janaakiirNaya. gam praðeezavala janayaa visirii æþa. karmaanþa haa kûxikarmaya magin ovun jiivaþvee. eheþ mema siþiyamen nopenena ðeyak nam aagama, bhaaxaava hoo jaaþiya anuva balanavita mee viviðha minisun keþaram mizrava jiivaþvenavaaða yannaya. lákaavee jana varga vyaapþiya hoÐata mizrakala biþþarayak vagee kiyanneeða mee nisaaya. eya aapasu suðu haa kahamaðaya vazayen ven kara gaþa nohækiya. maa min aðahas karannee vigneezvaran puþþu ðennaa koLaBa síhala sþriin haa lee mizra kara gæniima novee. 1815 n 1848 n pasu udarata gamvalata pahaþarata minisun veLaðaamata gos binna bæssaa vageeya. vahaabi zaariyaakaraNayee balapææmak vazayen monoo muslim gammaana svaabhaavikava nova yam balaveegavala mæðihaþviima nisaa pihituviima gæna minisun viruððha vannee mee nisaaya.
mema mizrava jiivaþviima (asalvaasiin lesa jiivaþviima) keþaram pracaliþaða yaþ, uþuree haa næGenahira jiivaþvana ðemaLa janayaata vadaa vizaala ðemaLa janakaayak in pita palaaþvala vaasaya karayi. miita heeþuva ema praðeeza bhauþika, svaabhaavika, parisara haa bhuugooliiya saaðhaka aþin jiivaþviimata vadaa pahasu vaaþaavaraNayak sæpayiimaya. lákaava væni kudaa ðivayinaka ðakNata læbena bhauþika parisarayee viviðhaþvaya ehi væsiyanta læbii æþi anagi ðaayaaðaki. viviðha viciþra maðhyama kaÐukarayaka sita vateeta rata puraa galaa yana gáGaa, muhuðubada þæniþalaa haa ee aþarata mæðivuna hel kaÐu væti nisaa lákaavee haÐunaagaþ parisara kalaapa (ikoo xons) 4- ma æþa. batahira sácaarakayingee pæþþen balanavita koLaBa sita hæþæmma 70 k yanavita ovunta puruðu saumya sisil ðeezaguNayak hamuvee. lákaavee æþþee gáGaa 103 k pamaNak vuvaþ haa iita pahaLin æþi æLa, ðoLa, oya aaðiyee haa væv pokuNu ðiya æLi aaðiyee sákhyaava aþi vizaalaya. aþiiþa lákaavee þriþvaya gama-væva-ðaagæba kiyannee mee nisaaya. jalaya aazriþa "maakat gaardans" yaapana praðeezayeeþ rajarataþ þibii æþi hæti haa gáGaa harahaa bæmi bæÐa væsi kaalayeeðii us godabim jalayen yatakaragaþ aakaaraya dii el oo mendis nam avuruðu anuuvakata vadaa vayasæþi sivil íjineeruvarayaa visin poþ liyaa penvaaðii æþa. lookayee venaþ ratavala men bhuugaþa jala ðrooNi haÐunvaa ðiimak lákaavee næþaþ, yaapanayee pamaNak nova ratee bohoo praðeezavala lí jalaya karmaanþa haa goviþæna saÐahaa yoðaa gænee.
janagahaNaya haa bhuumi parisaraya piLiBaða ihaþin kii karuNu anuva yamin siþana vita koolbruuk kramaya maþa kara æþi poLova beðiim ðekak gæna saÐahan kala hækiya. ekak nam paarlimeenþuva (vyavasþhaaðaayakaya) saÐahaa saðaa æþi mæþivaraNa bala praðeezaya (siit, kotthaaza). mee ek ek bala praðeezayee (paanaðura, moratuva, mulkirigala) canða maðhyasþhaana (polin steexans) æþa. ðænata muLu rateema meevaa 12,314 k æþa. aniþ poLova beðiima nam sivil raajya paalanayee pahalama eekakaya vana graama seevaka vasamaya (viðhaayakaya). kalin 4,000 k pamaNakvuu meevaayee sákhyaava aar preemaðaasa agamæþi/janaaðhipaþi kaalayeeðii 14,000 ðakvaa vædi karaNa laðii. esee vædikalee kumana paðanamak maþa ðæyi visþara kerena lipiyakvaþ maa ðæka næþa.
mema graama seevaa vasam 14,000 parisara nirNaayaka anuva, jalaya anuva (ikoloji, hayidroloji) maayim læbenasee nævaþa beðiya hækiða? 4,000 sákhyaava 14,000 kiriima aar preemaðaasa yugayeeðii nihaDava siðuvunaasee, gaGak (gáGaa), æLak, oyak, ðiya ulpaþak, bhuugaþa jalaazayak hoo vævak(væv) paðanam karagena nævaþa beðiima salakaa bæliima saÐahaa iita aðaaLa vizeexajçayingen samanviþa paryeexaNa komitiyak paþ kiriimata ratee janaaðhipaþiþumaata hækiya (avazyanam mesee aLuþin maþuvana graama seevaa vasam valata anukuulava canða maðhyasþhaana 12,314 ða nævaþa harigæssiima iþaa suLu kaaryayaki). mee maGin ratata læbennee rata, jaaþiya, aagama hoo bhaaxaava anuva nova svabhaavika parisaraya anuva maayim sæðuu graama seevaka vasamak ya. lookayee bohoo ratavala mesee maþupita jalaya hoo bhuugaþa jalaya anuva æþikala paripaalana/kaLamanaakaraNa eekaka (poLova beðiim) æþa. kudaa ðuupaþ ðekak vana nivsiilanþayee kudaa paripaalana eekaka saðaa þibennee jala ðrooNi anuvaya. eya ee ratee niiþiyaya.
mesee aLuþin maayimkala graama seevaka vasamakata jana sabhaavak hoo pácayaaþ sabhaavak hoo ðivi næGuma hoo samûðhi eekakayak hoo kiyaa nam kara gannata hoo nogannata puLuvana. væðagaþ vannee lákaavee þirasara sávarðhanaya saÐahaa, minisaa, parisaraya haa sávarðhanaya yana karuNu/saaðhaka þunee samabaraþaavayak labaagæniimata heeþu upakaaravana, kûþima eekaka novana, parisarayata anukuulavana eekaka mee maGin læbiimaya. mema eekaka anuva, lákaavee vanaanþara, jala, pas yanaaðii kaaraNaa bhaara ðepaarþameenþu valata pamaNak nova polis, aðhyaapana, saukhya yanaaðii ðepaarþameenþu valataða eevaayee paripaalana eekaka beðaagaþa hækiya.
mevæni vðyaaþmaka beðiimak kumaarlaa kiyana aakaarayee ðemaLa aazaavan itu kara gæniima saÐahaaþ yoðaagaþa hækiða? buððhaagamee maðhyama praþipaðaava haa saraþ fonseekaa mahaþaa yuða hamuðaapaþiva siti kaalayee pæhæðiLi kala "suLu jana vaargika kotas asaaðhaaraNa illiim (anriisanabal dimaands) nokaLa yuþuya" yana prakaazayaþ anuva siþaa bæliima mehiðii aþyaavazyaya. ðemaLa janayaata nova ðemaLa ðeezapaalakayinta jiivana kramayee avazyaþaavayak æþa. venama praðeezayak, svayápaalana ayiþiyak sahiþa pedaral kramayak (meya aananðaságaarii mahaþaa ee kaalayee kiv inðiyan modal eka novee, inðiyaavee praanþavalata evæni ayiþiyak næþa) illannee mee nisaaya. mee hæruNu vita tæmil naad valin haa looka ðemaLa sáviðhaanavalin looka siþiyamee ðemaLa ratak saÐahaa genayana vyaapaaraya ee saÐahaa hoÐama ketima paara lákavee maraa gannaa síhala ðeezapaalakayin haa ovunta havulva anða manðava kriyaa karaNaa samahara bhikxuun harahaa vætii æþæyi vizvaasa karayi.
mee nisaa uþuru næGenahira palaaþ ðeka ekaþu kara kumaar deevid visin karaNa lákaa poLova pahata kædiimee yoojanaava dabal anaþurak gena ennaki. eka aþakin ratin vizaala kotasak ðiga muhuðu þiirayak samaGa ðemaLa ðeezapaalakayinta himivee. aniþ aþata iþirivana ðakuNu kotasa vikaarayak vana haþarakata beðii yayi. ohu maðhyama palaaþa maayim kara æþþee vaþukarayee ðemaLa janayaa gæna siþee þabaa gena misa adu þaramin mahavæli gaGa gænavaþ salakaa novee. ohu visin ohugee siþiyamee, ðemaLa nija bhuumiya, malayanaadu haa oLuvil prakaazanaya yana vacana ekakvaþ nokiyaa eevaa æþi karaðii þibee! paalamak hoo bígeyak æþuva hoo næþuva lákaava tæmil naad ðemaLa sákramaNayakata goðuruvii, síhalayaata lookayee æþi ekama idamee ovun hirakaarayin veeða, palasþiinayee men veeða yana biya næþikiriimata kumaar karannee kumakða?
meya ubhaþookootika praznayak vannee ðeezapaalakayingee patu haa aaþmaarþhakaami æsen mee ðesa bæluvoþ ya. ihaþin kii parisaraya anuva lákaa beðiimen næþi næxanal kvexcan ekakata nova ðemaLa janayaataþ ðemaLa sáskûþiya næþiviiyayiða yana biyak næþiva jiivaþ viya hækivana eekakayak æþikala hæki vannee pahalama graama seevaka vasam mattamen karaNa beðiima kramayen ihaLata gena yaamen lákaava gáGaa ðrooNi haþakata beðiya hæki nisaaya. miita heeþuva gáGaa val ihaLa sita (kanÐaka sita) pahaLata (muhuðata) galannee hariyata gahaka aþu ekaþuva gahee kaÐa haa mula hæðenavaa vagee viima nisaaya. mee nisaa avazyaþaavayata anuva, graama seevaka vasam ekaþukara ðæn pavaþina palaaþ, ðisþrik, mæþivaraNa bala praðeeza aaðiya ven karagaþa hækiya. ee vizaala hæma eekakayakma svaabhaavika parisarayata ekaGa bim kotas vanneeya. mehi pahaþin ðækvennee ugaþ paadam haa sáhiÐiyaa komisamata zaakxi vazayen iðiripaþkala gáGaa ðrooNi haþee siþiyamaya. mee anuva yaalpaanam haa ðiighavaapii yanuven ðrooNi ðekak æþa. næGenahira palaaþee muhuðu þiiraya kotas þunakata kædee. mee nisaa uþura haa næGenahira ekaþuvii lákaava ðekada karaavii yana biya síhala manasen þuran vee. sææma eekakayakatama muhuðu veraLak læbee. eekaka ekinekata samaana vana anðamee bhuumi pramaaNayak sahiþaya. eka eekakayakata iþaamaþ vizaala muhuðu þiirayak nolæbee. mee siyallama koolbruuk kramaya aþahæra, graama seevaa vasam ikolojikal saaðhaka anuva maayim kiriimee ûju praþiphalaya.
1832 koolbruuk komisamaþ, 1931 donamoor komisamaþ lákaavee balavaþ, þiiraNaaþmaka venaskam æþikaleeya. mevænima venasak lákaavee æþikirimee vbhavaya sáhiÐiyaa komisamataða þibuNeeya. eya nam mehi visþara kaLa kramaya pæhæðili lesa nirðeeza kiriimaya. ovunta evæni ðeyak kiriimata, ðænumak, zakþiyak hoo kæpaviimak noviiya. ovunta kala hækivuuyee gammattamin mahajanaþaavata balaya pavaraa ðena lesa kiima pamaNaya. mee aramuNin jana sabhaa ðepaarþameenþuvakða pasugiya rajayen pihituvana laðii. eheþ abhaagyayakata men haðisiyeema eya hakulaa ðivi næGumak perata aaveeya.
mema gáGaa ðrooNi aðahasata mahinða raajapakxa janaaðhipaþiþumaagee ða anumæþiya læbuNaþ ohu yataþee siti ðeyaakaarayaka "nilaðhaariin" eya yata gæsuveeya. ee aya visin gæmi ðiriya nam miita samaana, saarþhaka lesa ðeezapaalakayingee æGili gæsiimen þorava gam mattamin gena giya væda satahanaða kadaakappal kara ðæmmeeya. yaapanee haa vanniyee janayaata mehi rasa balannata ida ðunnaa nam canða praþipala pavaa venasviimata ida þibuNaa kiyaa mata siþee. mema aðahasa maiþriipaala siriseena janaaðhipaþiþumaagee avaðhaanayata yomuveeyayi balaaporoþþu vemi. mee maGin síhala, ðemaLa haa muslim sæmatama saaðhaaraNaya haa yukþiya ixtavee. aLuþ graama seevaa vasam bim praðeeza, jana sabhaa eekaka vazayen niiþiyen haÐunaagena, pakxa ðeezapaalanayen þorava mahajanayaa visin þooraa paþkaragannaa kamitu pihituvaa, eevaata mahajanayaata balapaana eðineðaa katayuþu kara gæniimee balaþala maarukiriimen, ðæn pavaþina bohoo prazna visaÐaa gæniimata maðhyama rajayata hækivee. eya karana aakaaraya miiLaGa lipiyee saakaccaa karamu.
canðrasiri vijayavikrama
13-9-2015
1 kotasa: sambanðhan mahaþaa illana "okkoma ekaþuvenna puLuvan hoÐa þiinðuva"
mema lipi maalaavee praþhama kotasen apa saLakaa bæluvee 1832 ðii koolbruuk komisama visin ðivayinee bhuugoola viðyaavata haa iþihaasayata patahæniva yamin rata kûþima palaaþ pahakata beðiimaþ, inpasuva þavaþ palaaþ haþarak iita pææssiimaþ, mee maayim suuþraya venas kiriimata hoo ehi suðusu-nusuðusu bava saLakaa bæliimata 1948 n pasuvavaþ kaageevaþ avaðhaanaya yomu noviimaþ ya (1960 ðazakaya agaðii evakata þibuu indastriyal divelopmant bood ekee saamaanyaaðhikaariiva siti lákaa sivil seevayee lænarool mahaþaa mee gæna paryeexaNa paþrikaavak piLiyela kalaaya kiyaa maa asaa æþa. 1987 ðii mee sambanðhayen muðriþa racanaavak praþhama varata prasiððhavuuyee anuraaðhapura ðisþrikkayen síhala maaðhyayen peeraaðeNiya vizva viðyaalayata gos bhuugoola viðyaa mahaacaaryavarayekuvuu sii em maððumabaNdaara gen ya).jala paalanaya haa kaLamaNaakaraNaya sambanðha rajayee ðepaarþameenþu haa raajya sásþhaa bohoo þibuNu bavaða mehiðii amaþaka kala nohæka. ee kesee veþaþ koolbruuk suuþraya venas kiriimata yoojanaa aavee zaasþriiya hoo viðyaaþmaka ázayakin nova ðeezapaalana uvamanaavak vazayeni. 1920 gaNan valaðii oksfard sita pæmiNi baNdaaranaayaka mahaþaa lákaava pahaþarata síhala, udarata síhala haa ðemaLa kaþaakarana vazayen pedaral kotas þunakata beðannata yoojanaa kaLee ratee iþihaasaya haa bhuugoola viðyaava noðaþ þaruNayeku nisaaya. ohuþ, dii es seenaanaayaka mahaþaaþ udarata raðala pavul valin kasaaÐa bæÐa gæniimaþ samaGa mee yoojanaavee paðanamama næþiva giyeeya. ohu visin pasu kaalayaka ðivayinee aganuvara anuraaðhapurayata genayaamee aðahasak ðæruu bava væðagaþ vannee, 1869 aga suuvas kænææl eka vivûþa viimaþ samaGa 1870 gaNan vala gaallee sita koLaBata paalana katayuþu maaruviimaþ eþæn sita koLaBata kiri, apita kækiri nam kriyaavaliya, koLaBa kramaya (kalambu pæradayim) eka þaðinma ðiyaþvuu nisaaya. hæma aþinma "ðiyuNu" koLaBak haa "noðiyuNu" pasubim yanuven lákaaval ðekak bihiviya. ðæn 2015 ðii miigamuvee sita beeruvalata megaa koLaBak haðannata yaþaþ, gamata yææma, gama naGaa situviima hæma ðeezapaalana pakxayakma japa kala manþarayak viya.
1832 paLaaþ paha, pasuva paLaaþ navayak vuuyee koLaBa sita nova mul palaaþ pahee ðisaapaþi kacceeriyee sita þibuNu ðura nisaaya. mee palaaþ valata pahalin þibuuNee palaaþa beðuu ðisþrikkaya. mææþakaðii gampaha haa kilinocciya mesee bihiviya. basnaahira palaaþee koLaBa haa kaLuþara ðisþrik ðeken koLaBa ðekata kadaa gampaha ðisþrikkaya saðana laðii. mehiðii koolbruuk suuþraya eseema pævaþina. 1987 ðii jee aar jayavarðhana kramaya maGin palaaþ navaya palaaþ atakata adu vuuyee uþuru haa næGenahira palaaþ ðeka ek kala nisaaya. esee vuvaþ koolbruuk suuþrayee palaaþ maayim sæðiimee paðanamee venasak noviiya.
ema paðanama kûþima paðanamak vuvaþ, mæleesiyaavee bhuumi puþra vyaapaaraya nisaa, mæleesiyaavee upannaþ, lákaavata sákramaNaya vuu celvanaayagam mahaþaa, uþuree yaapanaya kotasee haa næGenahira muhuðubada þiirayee eekaraaziiva siti ðemaLa kaþaakarana janagahanaya anuva yamin ee palaaþ ðeka lákaavee ðemaLa nijabhuumiya yayi ðeezapaalana upaaya maargayak ðiyaþ kala anðama ohugee ðuvagee sæmiyaavuu jayaraþnam vilsan visin maamaNdiyagee ðeezapaalana jiiviþa kaþaava gæna 1994 ðii liyaa æþi poþee udin haa yatin penvaa ðee. vanniyee his idamvala ðakuNu inðiyaaven malabaar janayaa genvaa paðíci karaviimee briþaanya sælæsmaþ, næGenahira muhuðu þiirayen obbata godabimee ðemaLa hoo muslim janayaa paðíciviimaþ væLækvuuyee ænoopilis mæleeriyaa maðuruvaa bava mee praðeezavala puraaNa síhala gam gæna æþi ígriisi sivil nilaðhaariingee vaarþaa kiyavaa paryeexaNa kala bhuugoola viðyaa maahaacaarya jii ec piiris penvaa ðee. mehiðii saÐahan kaLayuþu þavaþ væðagaþ ðeyak nam 1800 gaNan valaðiiþ ígriisi paalakayin ðravida janayaa hæÐinvuuyee malabaar (ðakuNu inðiyaavee malabaar, keeraLa) kiyaa bavaya. ðemaLa kiyana nama ðravidayinta læbuNee síhala mahaavázayee ðamiLa yana vacanayeni. kalin mædraas provins mææþakaðii tæmil naadvii æþþee eseeya.
ziraaNi baNdaaranaayaka mæþiNiya nadukaaravariyak viimata pera avaðhiyeeðii æya visin liyana laða lákaava praðeeza pahakata hoo hayakata beðannata kala yoojanaavak mama ðæka æþþemi. mona paðanama yataþee esee beðanavaaða kiyaa saakaccaa karannata þaram lákaavee iþihaasaya hoo bhuugoola viðyaava gæna sææhena ðænumak æyata þibuNaa yayi mama nosiþami. ðæn aLuþinma, maaðuLuvaavee soobhiþa himiyan poðu apeekxakayaa lesa mulinma yoojanaa kala kumaar deevid lákaava praðeeza pahakata beðiimata yoojanaa kara æþa (ða sandee ayiland, sæpþæmbar 13, 2015). esee beðiima saÐahaa mee maaksvaaðii viðuli íjineeruvarayaa visinða kisima viðyaaþmaka paðanamak iðiripaþ kara næþa. (1) uþuru palaaþa haa næGenahira palaaþen kotasak (næxanal kvescan hevaþ þamangeema kiyaa venama eekakayak labaagæniimata ðemaLa janayaata æþi aazaava sapuraaliimata) (2) ðakuNu palaaþa haa raþnapura, monaraagala ðisþrikka (3) maðhyama palaaþa haa baðulla, kæægalla ðisþrikka (4) uþuru mæða haa vayaBa palaaþ ðeka haa (5) basnaahira palaaþa yanuveni. mehiðii þrikuNaamala varaayata karana ðee gæna haa muslim janayaata inðiyaavee pondiceri modalaya men yamak karanavaaða yana kaaraNaa ðekakða ohu maþu karayi.
kumaar deevidgee yoojanaavee muulika þarkaya vanuyee "jaaþika praznaya" visaÐiya hækkee ðemaLa janayaata venamama kotasak ðiimen bavaya. mee muulika aramuNa ixta karagæniima saÐahaa ohu koolbruuk suuþrayama yoðaa ganimin rata kotas pahakata kæbali karayi. haamuðuruvaru (boðu bala seenaava?) ðeezapaalanayata enavaata viruððhavuu maaksvaaðiin haa ðhanavaþ krisþiyaaniin gen kenek vuu ohu soobhiþa haamuðuruvangee sivuree ellunaa men (æmerikaanu þaanaapaþinii micel sisanða atapirikara rægena naaga vihaarayata giyaaya), mee kaaraNayeeðiiða ohu hemin siiruvee lissaa yææmak karayi. ee næGenahira palaaþata karannee kumakða yana praznayeeðiiya. ohu kiyana "ðemaLa" palaaþata ekaþu karana næGenahira palaaþee kotasa kumakða? eya þrikuNaamaLaya, madakalapuva, ampaara yana ðisþrikvala mona kotasða yanna gæna ohu nihaDaya. æþþavazayenma balanavaa nam ohu kara þibennee, lákaavee iþiri kotasa haþarakata kadaa paraNa iilam siþiyama nævaþa iðiripaþ kiriimaya!
kumaargee mee yoojanaava 1990 haa 2000s gaNan vala canðrikaa mæþiNiyagee niilan-jii el pækeej diils sihiyata gena eyi. yuniyan of riijans yanuven pedaral kramayak ovun þiðenaagee vyavasþhaa ketumpaþ valin iðiripaþ karaNa laðii. praðeeza gaNana haþak hoo atakðæyi mata maþaka næþa. eka ðeyak nam mata maþakaya. eya nam ee kaalayee ekata ekaþukara þibuu uþuru næGenahira palaaþ ðeka æþulaþa síhala hoo muslim eekaka æþikaranavaata niilan þirucelvam ekahelaama viruððhavuu bavaya. pondiceri modal kiyannee tæmil naad þula æþi svaaðhiina eekaka kihipayataya. pondiceri in ekaki. uþuru næGenahira monoo ðemaLa kalaapaya þula svaaðhiina síhala haa muslim suLu kalaapa æþi kiriima nisaa kaavun kæævaa væni hil sahiþa siþiyamak æþivana bava ohugee aðahasa viya. mema kaþaava kumaar deevid ðannee næþæyi mama nosiþami. pækeej diil ða koolbruuk suuþraya eheta meheta þallu kiriimak pamaNak misa kisi zaasþriiya hoo viðyaaþmaka paðanamakin þora viya. ðeezapaalakayin visin þamangee vaasiyata atavannata sæðuu huta patayak misa, eya aduma þaramin eka ratak þula rataval ðekak hoo þunak bihiviimata æþi avakaazaya lop karannakvaþ noviiya.
hiþuvakkaara koolbruuk palaaþ navaya ivaþ kalayuþþee ee venuvata viðyaaþmaka paðanamakin yuþ praðeeza beðiimak lákaa poLovata aaðeeza kiriimakin misa, koolbruuk saami vatee kærakiimen novee. mema aLuþ beðiima maGin, kumaar deevid illana aakaarayee ðemaLa janayaagee aazaavataða ida læbenavaa nam eya kaðimaya. namuþ ohu kiyana anðamee maayim sahiþa palaaþ pahak saðannee ee aazaava ixta kara ðennee keseeða yanna muulika karagena nam ee aramuNa þarayeema praþikxeepa kala yuþuya. apee aramuNa viyayuþþee mee lipi maalaavee palaveni kotasee aga saÐahan kalaavuu praznavalataða visaÐum sæpayena haa síhala-ðemaLa ðeezapaalana naayakayingee bala þanhaa gætumata visaÐum sæpayena poLova beðiimee kramayak soyaa gæniimaya. lákaavee ðemaLa janayaa venama ratak hoo venama praðeezayak illannee næþa. eya maþukara ahísaka ðemaLa minisun kulappu karamin væjaBennee ðemaLa ðeezapaalakayin aþlossak ya.
1920 gaNan vana vita koLaBa ðemaLa ðeezapaalakayinta penii giya karuNak nam vædikal nogos koLaBa naayaka/paalaka putu valin þaman þalluvii yana nisaa, koLaBa venuvata yaapanayee þamantaða naayakakam labaagaþahæki magak paaðaa gaþayuþuvana bavaya. mee nisaa ovun asaaðhaaraNa lesa síhala-ðemaLa gætumak mavaa gaþþeeya. esee næþnam anuraaðhapurayee pæraNi naGaraya aarakxaa kiriimata aaNduven yam suLu muðalak væyakiriima ðemaLa janayaata venaskam kiriimak lesa mee ðemaLa ðeezapaalakayin soolbari komisamata mæsivili karayiða? avaasanaava nam koLaBa váka síhala naayakayin, ovunta eya vavaa gannata ida prasþhaa salasaa ðiimaya. poroven (kaalaþuvakkuven) kæpiya yuþu gahak vavaaðiimaya. ee maðivaata aða þibena puðumaya nam meevaata visaÐumak apee æs iðiripitama þibiyaðii eya noðækkaa see ðeezapaalakayin hæsiriimaya. maa visin mee visaÐum kramaya anþarjaalaya ossee lookayata iðiripaþ kala vita kisiðu ðemaLa puðgalayek iita viruððhava maa samaGa þarka nokala aþara, iita viruððhavuuyee ratee aiþihaasika nama vuu síhalee yannee þeeruma varaðavaa vatahaagaþ ugra síhalayin aþalossak pamaNaya.
kumaar deevid visin ðæn kiyannee kumaar ponnambalam visin kalakata pera kiyaa siti tæmils hææv æspireezans (ðemaLa janayaata ovungee abhilaaza æþa) yana kaþaavamaya. abhilaaza yanu poðu aazaaya. ayiþivaasikam yanu puðgalika aazaaya. yam jana vargayakagee poðu aazaa, þavaþ jaaþiyakagee poðu aazaa samaGa gætiima bohoo vita siðuvannaki. uðaaharaNayak vazayen yuroopaa ságamayata æþulviimata balavaþ poðu aazaavak þurkiyata æþa. eheþ yuroopaa ságamaya suðu krisþiyaani eekakayak lesa þabaa gæniimee poðu aazaavak prázayata æþa. mee nisaa apa visin kala yuþþee kumaarlaagee poðu aazaa saÐahaa saþyaya vikûþi kiriima hoo aviðyaa pasu pasa yææma (ratee jana sákhyaa viðyaava hoo bhuugoola viðyaavata patahæniva kriyaa kiriima) hoo koolbruukgen ratata vuna varaðata pælæsþara ðæmiima hoo nova, buððhaagamee maðhyama praþipaðaava haa ee saÐahaa batahira rataval bhaaviþaakaraNa riisanabalnas nam riiþiya anugamanaya kiriimaya. meya apa kala yuþþee saamaanyayen haa svaabhaavikava minisaagee kriyaa paþhaya siimavana vana gama, nagaraya, tavuma yana kudaa praðeeza (hiyuman skeel) valin eya aarambha kiriimeni.
mee saÐahaa mulinma apa vimasaa bæliya yuþþee lákaavee janagahaNa vyaapþiya penvana siþiyamaya. janagahaNaya asama lesa visirii æþa. nagara janaakiirNaya. gam praðeezavala janayaa visirii æþa. karmaanþa haa kûxikarmaya magin ovun jiivaþvee. eheþ mema siþiyamen nopenena ðeyak nam aagama, bhaaxaava hoo jaaþiya anuva balanavita mee viviðha minisun keþaram mizrava jiivaþvenavaaða yannaya. lákaavee jana varga vyaapþiya hoÐata mizrakala biþþarayak vagee kiyanneeða mee nisaaya. eya aapasu suðu haa kahamaðaya vazayen ven kara gaþa nohækiya. maa min aðahas karannee vigneezvaran puþþu ðennaa koLaBa síhala sþriin haa lee mizra kara gæniima novee. 1815 n 1848 n pasu udarata gamvalata pahaþarata minisun veLaðaamata gos binna bæssaa vageeya. vahaabi zaariyaakaraNayee balapææmak vazayen monoo muslim gammaana svaabhaavikava nova yam balaveegavala mæðihaþviima nisaa pihituviima gæna minisun viruððha vannee mee nisaaya.
mema mizrava jiivaþviima (asalvaasiin lesa jiivaþviima) keþaram pracaliþaða yaþ, uþuree haa næGenahira jiivaþvana ðemaLa janayaata vadaa vizaala ðemaLa janakaayak in pita palaaþvala vaasaya karayi. miita heeþuva ema praðeeza bhauþika, svaabhaavika, parisara haa bhuugooliiya saaðhaka aþin jiivaþviimata vadaa pahasu vaaþaavaraNayak sæpayiimaya. lákaava væni kudaa ðivayinaka ðakNata læbena bhauþika parisarayee viviðhaþvaya ehi væsiyanta læbii æþi anagi ðaayaaðaki. viviðha viciþra maðhyama kaÐukarayaka sita vateeta rata puraa galaa yana gáGaa, muhuðubada þæniþalaa haa ee aþarata mæðivuna hel kaÐu væti nisaa lákaavee haÐunaagaþ parisara kalaapa (ikoo xons) 4- ma æþa. batahira sácaarakayingee pæþþen balanavita koLaBa sita hæþæmma 70 k yanavita ovunta puruðu saumya sisil ðeezaguNayak hamuvee. lákaavee æþþee gáGaa 103 k pamaNak vuvaþ haa iita pahaLin æþi æLa, ðoLa, oya aaðiyee haa væv pokuNu ðiya æLi aaðiyee sákhyaava aþi vizaalaya. aþiiþa lákaavee þriþvaya gama-væva-ðaagæba kiyannee mee nisaaya. jalaya aazriþa "maakat gaardans" yaapana praðeezayeeþ rajarataþ þibii æþi hæti haa gáGaa harahaa bæmi bæÐa væsi kaalayeeðii us godabim jalayen yatakaragaþ aakaaraya dii el oo mendis nam avuruðu anuuvakata vadaa vayasæþi sivil íjineeruvarayaa visin poþ liyaa penvaaðii æþa. lookayee venaþ ratavala men bhuugaþa jala ðrooNi haÐunvaa ðiimak lákaavee næþaþ, yaapanayee pamaNak nova ratee bohoo praðeezavala lí jalaya karmaanþa haa goviþæna saÐahaa yoðaa gænee.
janagahaNaya haa bhuumi parisaraya piLiBaða ihaþin kii karuNu anuva yamin siþana vita koolbruuk kramaya maþa kara æþi poLova beðiim ðekak gæna saÐahan kala hækiya. ekak nam paarlimeenþuva (vyavasþhaaðaayakaya) saÐahaa saðaa æþi mæþivaraNa bala praðeezaya (siit, kotthaaza). mee ek ek bala praðeezayee (paanaðura, moratuva, mulkirigala) canða maðhyasþhaana (polin steexans) æþa. ðænata muLu rateema meevaa 12,314 k æþa. aniþ poLova beðiima nam sivil raajya paalanayee pahalama eekakaya vana graama seevaka vasamaya (viðhaayakaya). kalin 4,000 k pamaNakvuu meevaayee sákhyaava aar preemaðaasa agamæþi/janaaðhipaþi kaalayeeðii 14,000 ðakvaa vædi karaNa laðii. esee vædikalee kumana paðanamak maþa ðæyi visþara kerena lipiyakvaþ maa ðæka næþa.
mema graama seevaa vasam 14,000 parisara nirNaayaka anuva, jalaya anuva (ikoloji, hayidroloji) maayim læbenasee nævaþa beðiya hækiða? 4,000 sákhyaava 14,000 kiriima aar preemaðaasa yugayeeðii nihaDava siðuvunaasee, gaGak (gáGaa), æLak, oyak, ðiya ulpaþak, bhuugaþa jalaazayak hoo vævak(væv) paðanam karagena nævaþa beðiima salakaa bæliima saÐahaa iita aðaaLa vizeexajçayingen samanviþa paryeexaNa komitiyak paþ kiriimata ratee janaaðhipaþiþumaata hækiya (avazyanam mesee aLuþin maþuvana graama seevaa vasam valata anukuulava canða maðhyasþhaana 12,314 ða nævaþa harigæssiima iþaa suLu kaaryayaki). mee maGin ratata læbennee rata, jaaþiya, aagama hoo bhaaxaava anuva nova svabhaavika parisaraya anuva maayim sæðuu graama seevaka vasamak ya. lookayee bohoo ratavala mesee maþupita jalaya hoo bhuugaþa jalaya anuva æþikala paripaalana/kaLamanaakaraNa eekaka (poLova beðiim) æþa. kudaa ðuupaþ ðekak vana nivsiilanþayee kudaa paripaalana eekaka saðaa þibennee jala ðrooNi anuvaya. eya ee ratee niiþiyaya.
mesee aLuþin maayimkala graama seevaka vasamakata jana sabhaavak hoo pácayaaþ sabhaavak hoo ðivi næGuma hoo samûðhi eekakayak hoo kiyaa nam kara gannata hoo nogannata puLuvana. væðagaþ vannee lákaavee þirasara sávarðhanaya saÐahaa, minisaa, parisaraya haa sávarðhanaya yana karuNu/saaðhaka þunee samabaraþaavayak labaagæniimata heeþu upakaaravana, kûþima eekaka novana, parisarayata anukuulavana eekaka mee maGin læbiimaya. mema eekaka anuva, lákaavee vanaanþara, jala, pas yanaaðii kaaraNaa bhaara ðepaarþameenþu valata pamaNak nova polis, aðhyaapana, saukhya yanaaðii ðepaarþameenþu valataða eevaayee paripaalana eekaka beðaagaþa hækiya.
mevæni vðyaaþmaka beðiimak kumaarlaa kiyana aakaarayee ðemaLa aazaavan itu kara gæniima saÐahaaþ yoðaagaþa hækiða? buððhaagamee maðhyama praþipaðaava haa saraþ fonseekaa mahaþaa yuða hamuðaapaþiva siti kaalayee pæhæðiLi kala "suLu jana vaargika kotas asaaðhaaraNa illiim (anriisanabal dimaands) nokaLa yuþuya" yana prakaazayaþ anuva siþaa bæliima mehiðii aþyaavazyaya. ðemaLa janayaata nova ðemaLa ðeezapaalakayinta jiivana kramayee avazyaþaavayak æþa. venama praðeezayak, svayápaalana ayiþiyak sahiþa pedaral kramayak (meya aananðaságaarii mahaþaa ee kaalayee kiv inðiyan modal eka novee, inðiyaavee praanþavalata evæni ayiþiyak næþa) illannee mee nisaaya. mee hæruNu vita tæmil naad valin haa looka ðemaLa sáviðhaanavalin looka siþiyamee ðemaLa ratak saÐahaa genayana vyaapaaraya ee saÐahaa hoÐama ketima paara lákavee maraa gannaa síhala ðeezapaalakayin haa ovunta havulva anða manðava kriyaa karaNaa samahara bhikxuun harahaa vætii æþæyi vizvaasa karayi.
mee nisaa uþuru næGenahira palaaþ ðeka ekaþu kara kumaar deevid visin karaNa lákaa poLova pahata kædiimee yoojanaava dabal anaþurak gena ennaki. eka aþakin ratin vizaala kotasak ðiga muhuðu þiirayak samaGa ðemaLa ðeezapaalakayinta himivee. aniþ aþata iþirivana ðakuNu kotasa vikaarayak vana haþarakata beðii yayi. ohu maðhyama palaaþa maayim kara æþþee vaþukarayee ðemaLa janayaa gæna siþee þabaa gena misa adu þaramin mahavæli gaGa gænavaþ salakaa novee. ohu visin ohugee siþiyamee, ðemaLa nija bhuumiya, malayanaadu haa oLuvil prakaazanaya yana vacana ekakvaþ nokiyaa eevaa æþi karaðii þibee! paalamak hoo bígeyak æþuva hoo næþuva lákaava tæmil naad ðemaLa sákramaNayakata goðuruvii, síhalayaata lookayee æþi ekama idamee ovun hirakaarayin veeða, palasþiinayee men veeða yana biya næþikiriimata kumaar karannee kumakða?
meya ubhaþookootika praznayak vannee ðeezapaalakayingee patu haa aaþmaarþhakaami æsen mee ðesa bæluvoþ ya. ihaþin kii parisaraya anuva lákaa beðiimen næþi næxanal kvexcan ekakata nova ðemaLa janayaataþ ðemaLa sáskûþiya næþiviiyayiða yana biyak næþiva jiivaþ viya hækivana eekakayak æþikala hæki vannee pahalama graama seevaka vasam mattamen karaNa beðiima kramayen ihaLata gena yaamen lákaava gáGaa ðrooNi haþakata beðiya hæki nisaaya. miita heeþuva gáGaa val ihaLa sita (kanÐaka sita) pahaLata (muhuðata) galannee hariyata gahaka aþu ekaþuva gahee kaÐa haa mula hæðenavaa vagee viima nisaaya. mee nisaa avazyaþaavayata anuva, graama seevaka vasam ekaþukara ðæn pavaþina palaaþ, ðisþrik, mæþivaraNa bala praðeeza aaðiya ven karagaþa hækiya. ee vizaala hæma eekakayakma svaabhaavika parisarayata ekaGa bim kotas vanneeya. mehi pahaþin ðækvennee ugaþ paadam haa sáhiÐiyaa komisamata zaakxi vazayen iðiripaþkala gáGaa ðrooNi haþee siþiyamaya. mee anuva yaalpaanam haa ðiighavaapii yanuven ðrooNi ðekak æþa. næGenahira palaaþee muhuðu þiiraya kotas þunakata kædee. mee nisaa uþura haa næGenahira ekaþuvii lákaava ðekada karaavii yana biya síhala manasen þuran vee. sææma eekakayakatama muhuðu veraLak læbee. eekaka ekinekata samaana vana anðamee bhuumi pramaaNayak sahiþaya. eka eekakayakata iþaamaþ vizaala muhuðu þiirayak nolæbee. mee siyallama koolbruuk kramaya aþahæra, graama seevaa vasam ikolojikal saaðhaka anuva maayim kiriimee ûju praþiphalaya.
1832 koolbruuk komisamaþ, 1931 donamoor komisamaþ lákaavee balavaþ, þiiraNaaþmaka venaskam æþikaleeya. mevænima venasak lákaavee æþikirimee vbhavaya sáhiÐiyaa komisamataða þibuNeeya. eya nam mehi visþara kaLa kramaya pæhæðili lesa nirðeeza kiriimaya. ovunta evæni ðeyak kiriimata, ðænumak, zakþiyak hoo kæpaviimak noviiya. ovunta kala hækivuuyee gammattamin mahajanaþaavata balaya pavaraa ðena lesa kiima pamaNaya. mee aramuNin jana sabhaa ðepaarþameenþuvakða pasugiya rajayen pihituvana laðii. eheþ abhaagyayakata men haðisiyeema eya hakulaa ðivi næGumak perata aaveeya.
mema gáGaa ðrooNi aðahasata mahinða raajapakxa janaaðhipaþiþumaagee ða anumæþiya læbuNaþ ohu yataþee siti ðeyaakaarayaka "nilaðhaariin" eya yata gæsuveeya. ee aya visin gæmi ðiriya nam miita samaana, saarþhaka lesa ðeezapaalakayingee æGili gæsiimen þorava gam mattamin gena giya væda satahanaða kadaakappal kara ðæmmeeya. yaapanee haa vanniyee janayaata mehi rasa balannata ida ðunnaa nam canða praþipala pavaa venasviimata ida þibuNaa kiyaa mata siþee. mema aðahasa maiþriipaala siriseena janaaðhipaþiþumaagee avaðhaanayata yomuveeyayi balaaporoþþu vemi. mee maGin síhala, ðemaLa haa muslim sæmatama saaðhaaraNaya haa yukþiya ixtavee. aLuþ graama seevaa vasam bim praðeeza, jana sabhaa eekaka vazayen niiþiyen haÐunaagena, pakxa ðeezapaalanayen þorava mahajanayaa visin þooraa paþkaragannaa kamitu pihituvaa, eevaata mahajanayaata balapaana eðineðaa katayuþu kara gæniimee balaþala maarukiriimen, ðæn pavaþina bohoo prazna visaÐaa gæniimata maðhyama rajayata hækivee. eya karana aakaaraya miiLaGa lipiyee saakaccaa karamu.
canðrasiri vijayavikrama
13-9-2015
posted by Unknown | 4:05 PM
0 Comments:
Post a Comment
Subscribe to Post Comments [Atom]
<< Home