aasayi-bayayi: buðu ðahamata anuva rata paalanaya kiriima (1 kotasa)

jaaþika piriven ðinayeeðii gætaBeeðii 2016 juli 27 ðaa janaaðhipaþi siriseena mahaþaa kiyaa sitiyee buðu ðahamata anuva rata paalanaya karanavaa kiyaaya.  agoosþu 6 ðaa poLonnaruva kiri veheree pævaþi aagamika uþsavayakaðii (ðivayina agoosþu 8, 2016) siriseena mahaþaa nævaþaþ kiyaa sitiyee, þheravaaðii buðu ðahama mee ratee ciraaþ kaalayak pavaþiivaa! yahapaþ samaajayak godanægiimee ekama maga bauððha ðarzanayayi  yanuveni. pitaratavalaða aaðhaaraya labaagena venama ðemaLa ratak saÐahaa vana iilamvaaðaya þurankaranavaa kiyaaða miita pera siriseena mahaþaa kiyaa sitiyeeya. mee ðevana prakaazaya ohuta kala nohæki ðeyak vuvaþ, palaveni prakaazaya anuva kriyaakiriima ðuxkara namuþ ee saÐahaa idakada næþþeema novee. mema keti racanaa væla liviimata maa siþuvee ohuta hoo ohugee ðaruvanta meevaa kiyaviimata idak læbee yayi siþaaya.

ohugee pihiten, æmerikaavee plæænata anuva agamæþivuu, krisþiyaani-maaksvaaðiyekugee puþek vuu ranil vikramasíha mahaþaa kiyannee ohu hoÐinma liccavi rajaðaruvanvaða haÐunana bavaya. kiyum haa kerum aþara paraþaraya kumakða? eheþ ohu krisþiyaani looka ðeezapaalana ságamayaka upasabhaapaþi keneki. lookayee usama vehera lákaavee haðanavaa vagee kaþaa kiyana ohu iktaa givisumata viruððhavana ayata uþþara ðemin iiyee paarlimeenþuveeðii kivvee mahinða haamuðuruvan enavita ee aya sitiyaa nam mee inðiyankaarayaa pannaa ðamanu kiyaa kæægasaNu æþa kiyaaya. ohugee krisþiyaani pasubima nisaa novee nam huðek vaaðayen ðiniimata puLuvanveeya siþaavaþ mevæni baala kaþaa ohugee katin nopaNinu æþa (manoo pubbágamaa ðammaa).  iktaa samaana kalahæki suððan ee kaalayee þeevaþuvala vædata genaa inðiyaanuunta noveeða? ohugee kata donald trampgee kata vageeya kiyaa siþee.

mee vikaara kaþaa asana vita mata maþak ‌vennee batalanða gænavaþ nova ranilgee maamaagee ðharmixta samaajaya gænaya. gætaBee pansala vatee gæsuu katukambiya. saraccanðra-maaðuLuvaavee soobhiþa haamuðuruvanta bayikal ceen valin gæsiimaya. misis bii gen paligaþ anðamaya. bahubuuþa vyavasþhaava 16 varakma sázoðhanaya kara gæniimaya. preemaðaasa kaalayee ðigata harahata siimaava panimin síhala kollan mæruu anðamaya. ussaagena yaama hevaþ maraNa þarjanaya nisaa ven preemaðaasa píkamakata balen yaamata siðuvuu haamuðurunamak mama ðanimi. vena kaaraNaa kesee veþaþ mevæni parimaanayee kriyaa raajapakxa samayee siðu novuu bava apa piLigaþa yuþuya.

lookayee prazNa valata visaÐum buððhaagama anusaarayen soyaagaþa hækiyayi inðiyaavee janaaðhipaþiin ðennekma kivveeya. ee ðennaama bauððhayin noviiya. abðul kalaam haa praþibhaa patil mee ðennaaya. abðul kalaam miyayanavita ohu saþuva iþiriva þibuNee gaanðhi laGa þibuNu ðee vagee iþaa svalpa ðeyak pamaNaya. mee vageema buððhaagama anuva æmerikaava goda gaþa hæki anðama gæna, mulin hipiyeku vagee sita pasuva ðaLayi Laamaagee aazrayata vætiimen pasu bauððha ðarzanaya piLiBaða mahaacaaryavarayek vuu, robart þarman visin penvaaðii þibee (inar revoluuxan: layif, libarti ænd ða parsuyit of riyal hæpinas, 1999).  æmerikan senetar viliyam fulbrayit visin 1966 ðii liyana laða ða æragans of pavar nam poþaða bauððhayeku visin liyanalaða kûþiyak væniya.

bauððha ðarzanaya piLiBaða mahaacaarya dabliv es karuNaaraþna kiyaa sitiyee sanþaanagaþa haa baahira yanuven viplava (inar-avutar revoluuxans) ðekak siðu novii lookayata saamaya saþuta laGaa novana bavaya. 1977 ðii jee aar jayavarðhana venuven rata puraama canða ræsviim valata giya ohu 1978 ðii paarlimeenþu manþriinta ígriisiyen pæyaka kaþaavak ðunneeya. ohu jee aar gee ðharmixta samaajayee nirmaaþûvarayaa viya.  eheþ inpasu kaleka æmerikan þaanaapaþikamaða avasaanavuu pasuva maha bæ´kuvata saara ðharma yana maaþûkaaven kaþaavak ðena vita ohu kalakiriimen haa keenþiyen sitina kenek bava peniigiyeeya (yuu tiyub eka balanna). balaagena yanavita dabliv es haa ee jayaraþnam vilsan yana ugaþun ðennaama jee aar gen rævatuna mahaacaaryavaruya.

xakiir naayik nam islaam (piis tiivii) priicar, bayibalaya, kuraanaya, bhagavaþ giiþaa, ðhammapaðaya yanaaðii oonææma poþak kadapaadamen ðanii. ohu ohugen prazna asana ayava ðamanaya karannee iþaamaþ zuukxama anðamataya. buððhaagamee caþuraarya saþyaya gæna ohu kiyaa sitiyee: 1 ðuka  (2) ðukata heeþuva (þûxNaava) (3)  ðuka næþikiriima (4) ðuka næþikiriimee maga ohu piLigannaa bavaya.  eheþ mehi 3 haa 4 aþara gætumak æþæyi ohu siþayi.  þûxNaava næþi kiriimen ðuka næþikala hækinam, ee saÐahaa magak yoðaa gæniimen karannee þûxNaava yali piLigæniimakæyi ohu kiyayi. meya pissu þarkayak vuvaþ maa ohu gæna saÐahan kalee islaam ðharmaya hæra an hæma ðeema praþikxeepa karana ohu buððhaagamee haraya piLigaþ nisaaya.  ohu bæmiyan buðu piLima vinaaza kiriima anumaþa karannee buðuhaamuðuruvan piLima vanðanaava anumaþa nokala nisaalu!

asooka rajaþumaa gen pasu inðiyaavee buððhaagama pirihiiyaama nisaa ðazaraaja ðharmaya anuva ratak paalanaya kiriimeeðii æþivana ðuxkaraþaa sihiyata nægee. vessanþara rajek hoo siri sághaboo rajek, ðiyaseena kumaarayek saÐahaa idak nuuþana lookayee þibeeða? uðaaharaNayak vazayen, 1931 sita lákaavee ðeezapaalanayee yeðuNa manþriinlaagen kii ðenek aváka puðgalayin vazayen haÐunaagaþa hækiða?

ðæn lákaavee þibennee kosol rajaþumaagee siina ðaasæya sæbææ vuna kaalayak, samaajayak nisaa ee kaalayee ðharmixta samaajaya vihiLuvak, pussak vunaa vagee ðæn kaalayee yahapaalana kaþaava miriGuvak viya nohækiða? yam prakaaza kiriima iþaamaþ hoÐa ceeþanaavenma kalaþ, eevaa kriyaavata nagannata hækiyaavak þibeeða? esee  nam praayoogikava gaþahæki piyavara kavareeða?

canðrasiri vijayavikrama
agoosþu 10, 2016